بسیاری از افراد به فشار خون بالا حساسند و در صورت مشاهده آن فوراً به پزشک مراجعه می‌نمایند. بعضی انسانها بطور طبیعی فشار خون پایینی دارند و بدنشان به این میزان فشار خون عادت کرده است. کسی که فشار سیستولش معمولاً بین 90 تا110 میلیمتر جیوه است و این میزان را طی سالیان دراز حفظ می‌کند به نوعی انسان خوشبختی است. زیرا همین فشار  خون پایین او را در برابر بسیاری از بیماریهای عروقی (مانند سفت شدگی رگها) محافظت می‌کند و خطر سکته‌ قلبی و مغزی را در او پایین می‌آورد.
اصطلاح فشار خون پایین معمولاً به فشار خون سیستولیک کمتر از ۹۰ میلیمتر جیوه و فشار دیاستولیک کمتر از ۶۰ میلیمتر گفته می‌شود البته بشرط آنکه فرد علائم یا مشکلاتی نظیر ضعف و گیجی داشته باشد. بنابراین کاهش فشار خون با اعداد مشخص نمی شود، بلکه با علائم شناخته می شود. برخی افراد با فشار خون 90 روی 50 مبتلا به فشار خون کم نیستند، زیرا علائم کاهش فشار خون را ندارند. ولی افرادی که دارای فشار خون بالا هستند، اگر ناگهان فشار خونشان به 100 روی 60 افت پیدا کند، علائم کاهش فشار خون را نشان می دهند.

افرادی که در معرض خطر کاهش فشار خون

• حدود 10 تا 20 درصد افراد بالای 65 سال، دچار افت فشار خون وضعیتی می شوند.
• افرادی که به طور مرتب ورزش می کنند.
• افرادی که وزن بدن را در حد ایده آل نگه می دارند.
• افراد غیرسیگاری
• استفاده کنندگان از داروهای خاص مانند: داروهای فشار خون بالا
• بیماران مبتلا به پارکینسون، دیابت و برخی بیماری های قلبی

آیا فشار خون پایین مناسب است؟

شواهد نشان داده در بعضی نژادها بیشتر از سایرین احتمال داشتن فشار خون پایین وجود دارد. نژادهای بومیان استرالیایی ، آفریقای شرقی ، بنگال و ایتالیایی و فلیپین همگی فشار خونشان پایین تر از اروپاییهاست. نکته مهم و مثبت در مورد داشتن فشار پایین این است که در میان مردمی که این وضع را دارند میزان مرگ و میر کمتر از کسانی است که فشار بالا دارند. علیرغم اینکه بعضیها بخصوص مردم آلمان ، فرانسه ، ایتالیا و اسپانیا ادعا دارند که فشار خون پایین چیز بدی است، بسیاری از شرکتهای بیمه کشورهای غربی روی این موضوع که افراد در سنین متوسط اگر فشار خون پایین داشته باشند و بیماری دیگری نباشد، سالمترین و طولانیترین طول عمر را خواهند داشت.

دلایل اصلی افت فشار خون

فشار خون به سه عامل: حجم ضربانی و برون دهی قلب (حجم خونی که در هر ضربان از قلب خارج می‌شود)، ضربان قلب و وضعیت رگ‌ها (میزان باز بودن مجرای رگ‌ها، نداشتن گرفتگی و انعطاف‌پذیری آنها)، بستگی دارد. هر نارسایی که به یکی از سه عامل فوق لطمه وارد کند، منجر به نوسان فشار خون خواهد شد. نارسایی‌های قلبی وقتی با حجم ضربانی اندک توام شوند، در صورتی که رگ‌های خونی یک فرد نتواند به‌خوبی برای تنظیم و تعادل فشار خون واکنش نشان دهد، برای افراد مشکل ایجاد می‌کند. همچنین کندی شدید ضربان قلب نیز می‌تواند به طرز خطرناکی منجر به فشار خون پایین شود.
گاهی یک عفونت باکتری یا قارچی از بخش دیگر بدن وارد خون می‌شود. این نوع عفونت سپتیکامیا نامیده می‌شود. این بیماری زندگی فرد را تهدید می‌کند و ممکن است باعث کاهش شدید فشارخون شود که منجر به آسیب به اعضای بدن خواهد شد. سپتیکامیا ممکن است بر اثر دیورتیکولیت(التهاب دیورتیکولهای جدار روده)، ذات‌الریه، عفونت دستگاه ادراری و عفونت‌های دیگر ایجاد شود. برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند ضمن آسیب‌ رساندن به رگ‌های خونی قلب، منجر به فشار خون پایین شوند. این بیماری‌ها شامل عفونت، فلج‌های ناشی از سکته یا آسیب و اختلال غدد درون ریز مانند پایین بودن سطح «کورتیزول» می‌شوند. به گزارش پایگاه اینترنتی کلیولندکلینیک، مصرف دارو نیز یکی از متداول‌ترین دلایل بروز فشار خون پایین است.

علائم

علائم فشار خون پایین عبارتند از: خستگی مفرط ، سرگیجه ، خواب آلودگی و غش کردن. همه این علائم را می‌توان به ناراحتیها و کسالت های دیگر هم نسبت داد. چیزی که باعث اشتباه می‌شود آن است که بعضی از این علائم در افرادی که دارای فشار خون بالا هم هستند دیده می‌شود.

عوارض افت فشار خون

تشخيص كم‌فشاري خون از آنجا اهميت دارد كه در فشار خون بسيار پايين و شوك، ارگان‌هاي حياتي مانند مغز، قلب، كبد و كليه‌ها خون كافي دريافت نمي‌كنند و اين مساله مي‌تواند اين ارگان‌ها را به سرعت دچار نارسايي و آسيب دائمي كند.

• اگر خون کافی به مغز نرسد، سلول های مغزی اکسیژن و مواد مغذی را به مقدار کافی دریافت نمی کنند و فرد احساس سبکی سر، سرگیجه و ضعف خواهد کرد.
• اگر شما از حالت نشسته یا خوابیده، ناگهان بلند شوید و بایستید، علائم کاهش فشار خون ظاهر می شود. ایستادن باعث می شود که خون به سمت پایین بدن برود و فشار خون کم شود. به این نوع کاهش فشار خون، افت فشار خون وضعیتی می گویند.
• اگر شما به مدت طولانی بایستید، نوعی از افت فشار خون وابسته به اعصاب رخ می دهد.
• هنگامی که خون کافی به عروق قلبی نرسد، فرد دچار درد قفسه سینه و حتی سکته قلبی می شود.
• هنگامی که خون به مقدار کافی به کلیه ها نرسد، کلیه ها قادر به دفع مواد زائد از بدن نخواهند بود.
• فشار خون پایین باعث شوک و کما می شود.

تشخیص

اندازه گیری فشار خون چه در حالت دراز کشیده و یا ایستاده، اولین قدم برای تشخیص افت فشار خون است. از طریق آزمایشات زیر نیز می توان به افت فشار خون پی برد:

• شمارش کامل سلول های خونی : از این طریق می توان به کم خونی و یا افزایش سلول های سفید خون پی برد.
• اندازه گیری الکترولیت های خون: از این طریق می توان به کم آبی بدن، دفع املاح بدن، نارسایی کلیه و یا اسیدوز (زیادی اسید در خون) پی برد.
• اندازه گیری کورتیزول خون برای تشخیص بیماری غده آدرنال (فوق کلیه) و یا بیماری آدیسون
• کشت خون و ادرار برای تشخیص عفونت خون و ادرار
• عکسبرداری از قفسه سینه و شکم
• سی تی اسکن برای تشخیص ذات الریه، نارسایی قلبی، وجود سنگ کیسه صفرا، پانکراتیت و دیورتیکولیت
• الکتروکاردیوگرام برای تشخیص ضربان کند یا تند قلب، پریکاردیت (عفونت پرده قلب) و آسیب عضله قلبی
• ثبت هولتر برای تشخیص ضربان غیرطبیعی قلب
• اکوکاردیوگرام که ساختار و حرکت قلب را توسط امواج اولتراسوند نشان می دهد

درمان

هرکس که فشارخون پایین را تجربه کند باید توسط پزشک معاینه شود. حتی اگر فشارخون پایین باعث هیچ عارضه‌ای نشده باشد بیمار باید همچنان نزد پزشک برود. درمان فشار خون پایین بستگی به علت آن دارد. اگر بیمار در حال حاضر از دارویی برای درمان فشارخون بالا استفاده می‌کند شاید باید دوز مصرف دارو تنظیم شود. اگر کمبود آب بر اثر کم‌آبی یا تهوع سبب کاهش فشارخون شده است با تزریق وریدی مایعات فشارخون به حالت عادی بازمی‌گردد.